24 พฤษภาคม 2566 รศ.ดร.เจษฎ์ โทณะวณิก อาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยบัณฑิตเอเชีย ให้สัมภาษณ์พิเศษกับฐานเศรษฐกิจถึงฉากทัศน์การเมืองไทยหลังจากพรรคก้าวไกล ได้แถลงMOU กับพรรคร่วมรัฐบาลว่า
การจัดตั้งรัฐบาลไม่น่าจะมีความเรียบร้อยเท่าที่ควร เนื่องจากตามธรรมเนียมของระบบรัฐสภา พรรคที่ได้คะแนนเสียงมากที่สุดจะได้สิทธิเป็นพรรคแรกในการจัดตั้งรัฐบาล ถ้าจัดแล้วไม่สำเร็จ ก็จะเป็นสิทธิของพรรคลำดับต่อๆไปมีสิทธิจัดตั้งรัฐบาล
ปกติที่เคยเกิดขึ้น พรรคอันดับ1และอันดับ2 มักไม่ได้จัดตั้งรัฐบาลร่วมกัน เพราะพรรคอันดับ1 และ2 มักจะมีขนาดใหญ่พอๆกัน เว้นแต่จะมีคะแนนที่ห่างกันอย่างมาก เหตุที่เป็นเช่นนี้เพราะ การเจรจาเพื่อแบ่งงานบริหารมักไม่ค่อยลงตัว เนื่องจากเกิดความทับซ้อนกัน และภาคประชาชนเองย่อมไม่ต้องการเห็นเสียงข้างมากที่มากจนเกินไป เพราะจะเกิดการใช้อำนาจในทางมิชอบได้โดยง่าย หรือ “เผด็จการรัฐสภา”
พรรคเพื่อไทยอาจไม่จับมือกับพรรคก้าวไกล หากการโหวตไม่มีสมาชิกวุฒิสภา(ส.ว) เข้ามาเกี่ยวข้อง ซึ่งเสียงของพรรคเพื่อไทยรวมกับพรรคก้าวไกล ก็ยังไม่เกินกึ่งหนึ่งของรัฐสภา จึงต้องมีการเจรจาเพื่อหาเสียงเพิ่มทั้งจากส.ส. และส.ว. และหากผลของการเจรจา ไม่ได้รับเสียงสนับสนุนจาก ส.ส.พรรคอื่นๆเช่น ภูมิใจไทย,ประชาธิปัตย์ ,พลังประชารัฐ และรวมไทยสร้างชาติ ก็จำเป็นต้องขอเสียงสนับสนุนจากส.ว.ซึ่งวิธีกดดัน ด่าทอ เสียดสีทิ่มแทง หรือข่มขู่คุกคามทั้งออนไลน์ ออฟไลน์นั้น ก็ยากที่จะเกิดความเรียบร้อย
“การที่พรรคก้าวไกลเปิดศึกรอบด้าน ทั้งการไล่หนูไปอยู่กับแมลงสาบ ,การด่าทอส.ว. ,ขับไล่ 2ลุง แล้วจะมีเสียงสนับสนุนเพิ่มขึ้นมาได้อย่างไร แม้จะมีการปรับท่าทีให้อ่อนลงในขณะนี้ ก็ยังต้องตระหนักว่า การปรับท่าทีเพื่อให้ตนเองบรรลุความต้องการ กับการปรับเพราะความสำนึกนั้นแตกต่างกัน ซึ่งหากไม่สามารถโหวตนายกฯ ตั้งรัฐบาลได้ นั่นหมายถึง 2ลุงยังคงรักษาการต่อไป ทั้งแมลงสาบ ทั้งหนู ที่ถูกขับไล่ ก็ยังรักษาการต่อไป”
สิ่งที่ต้องตระหนักคือ พรรคก้าวไกลกำลังคำนึงถึงเพียงความถูกใจของตนเองหรือไม่ เพราะหากเป็นเช่นนั้นก็จะนำไปสู่การลงถนน และหากการชุมนุมมีเหตุการณ์ลุกลามบานปลาย ย่อมจะพาสถานการณ์ไปสู่การถูกควบคุมโดยรัฐบาลรักษาการต่อไป
แต่หากการลงถนนเกิดขึ้นจากความไม่พอใจที่พรรคเพื่อไทยสามารถรวมเสียงจัดตั้งรัฐบาลได้สำเร็จ จะยิ่งเป็นการเสียความชอบธรรมของฝ่ายพรรคก้าวไกลและผู้สนับสนุน ซึ่งฉากทัศน์นี้มีโอกาสเกิดขึ้นได้สูง
แม้พรรคก้าวไกลสามารถจัดตั้งรัฐบาลได้ การบริหารก็ไม่ง่าย เนื่องจากพรรคก้าวไกลเปิดศึกรอบด้าน ข้าราชการอาจมีแนวทางที่เคยปฏิบัติมา และยังคงยึดถือปฏิบัติต่อไปโดยไม่ปฏิบัติตามแนวทางของพรรคก้าวไกล ที่ข้าราชการมองว่าอาจก่อให้เกิดความเสียหายต่อประเทศชาติบ้านเมือง